 |
| Kadr z filmu niemego The Kids (Brzdąc) z udziałem Charlie Chaplina 1920 |
Muzyka jest ważnym elementem dzieła filmowego. Towarzyszyła mu od samego początku, już w epoce kina niemego. Wtedy to nieprzerwanie podczas projekcji filmu orkiestra lub pianista, tzw. taper grali melodie o różnym nastroju i charakterze. Czasami tło do filmów stanowiły fragmenty utworów symfonicznych, innym razem popularne szlagiery. Muzyka grana podczas filmu podkreślała akcję rozgrywającą się na dużym ekranie oraz zagłuszała terkot projektora. Z czasem coraz lepiej udawało się zsynchronizować obraz z muzyką. Do filmów zaczęto dobierać utwory pod kątem artystycznego wyrazu i pod kątem programowym, powstawał też materiał muzyczny na specjalne zamówienie. Pierwszym filmem dźwiękowym był Śpiewak jazzbandu Alana Croslanda (1927). Przy jego produkcji połączono wreszcie na jednej taśmie muzykę, słowo i obraz Rozpoczęła się wielka epoka filmu dźwiękowego.
Współczesne studio nagraniowe
Na taśmie
magnetycznej dokonano osobno nagrań trzech warstw dźwiękowych filmowego dzieła:
dialogów, muzyki i efektów akustycznych (naturalnych odgłosów towarzyszących
akcji filmu, jak: szum wiatru, szczekanie psa, warkot silnika samochodowego
itp.). Inżynier dźwięku zapisał je synchronicznie z obrazem na taśmę
światłoczułą, tworząc ścieżkę dźwiękową. Muzyka filmowa ma charakter montażowy,
tzn. nie stanowi spójnej całości, ale jest zestawem różnych fragmentów. Czas
jej trwania, tempo i dynamika podporządkowane są dramaturgii dzieła filmowego.
Muzyka wchodzi w złożone relacje z obrazem i słowem. Jest zdolna wyrazić stany
emocjonalne bohaterów, pomaga widzom wczuć się w nastrój danej sceny, podkreśla
przebieg akcji, pomaga lepiej zrozumieć całość ekranowego utworu, czasami wręcz
stanowi jego „komentarz". Nic więc dziwnego, że muzyka filmowa jest
odrębnym gatunkiem muzycznym, ocenianym przez twórców jako nie najłatwiejszy.
Kompozytor musi często wiernie oddać klimat epoki, w której dzieje się akcja
filmu. Poza tym sam wybiera filmowe epizody i odpowiednio umuzycznia każdy z
nich.
Jan A.P. Kaczmarek podczas wręczania statuetek Oscara za muzykę do filmu marzyciel
Do grona
wybitnych twórców muzyki filmowej zaliczani są m.in.: Georges Auric [czyt. dżordż ołrik], Aram Chaczaturian, Dymitr
Szostakowicz, Artur Honegger, Dymitr Kabalewski; w Polsce — Tadeusz Baird [czyt. berd], Wojciech Kilar, Zbigniew Preisner [czyt. prajzner], Kazimierz Serocki, Zbigniew
Turski, Krzysztof Komeda, Krzesimir Dębski, Jan A.P. Kaczmarek. W filmie wykorzystuje się również muzykę, która
powstała niezależnie od produkcji filmowej. Dobiera się ją świadomie i
przystosowuje do potrzeb ekranizacji. Jest to tzw. muzyka adaptowana. Ścieżki
dźwiękowe do filmów oceniane są często na międzynarodowych przeglądach i
festiwalach filmowych. Co roku amerykańska Akademia Filmowa nagradza twórców
muzyki i piosenek filmowych statuetką Oscara, najbardziej prestiżową z nagród
filmowych na świecie. Do grona nagrodzonych twórców muzyki filmowej należą
m.in.: Ennio Morricone [czyt. enio
morrikone] Misja, John Williams
[czyt dżon Malm] Gwiezdne wojny, Hans
Zimmer [czyt. cimer] Piraci z Karaibów, James Homer
[czyt. dżejms] Avatar.
Muzyka. "Muzyka filmowa" | lekcja online
