Zaczarowany świat operetki

 Przeczytaj streszczenie libretta operetki Johanna Straussa [czyt. johana sztrausa] Baron cygański, następnie posłuchaj fragment jednej z jej najsłynniejszych arii Wielka sława to żart

 

Johann Strauss Baron cygański

   Do rodzinnego, zrujnowanego majątku przybywa młody szlachcic, Sandor Barinkay [czyt. szandor barinkoj]. Nowego dziedzica wita wróżba starej Cyganki: Zanim się księżyc odmieni, sypnie złotem wnętrze tej ziemi. Wpierw jednak serce wpadnie w sieć - zabrzmi weselna pieśń!

Majątek młodzieńca graniczy z ziemią zachłannego sąsiada, który w celu powiększenia swoich dóbr, decyduje się oddać Sandorowi za żonę swoją piękną córkę Arsenę. Dziewczyna jednak stawia warunek: aby mężczyzna został jej mężem, musi nosić arystokratyczny tytuł. To, co wydaje się niemożliwe, wkrótce staje się faktem. Młodzieniec otrzymuje od Cyganów którzy mieszkają nieopodal ze swoim taborem, tytuł króla, ale Arsena kpi z niego i odrzuca oświadczyny. Wówczas Sandor prosi o rękę Soffi cygańską przybłędę i zostaje przez nią przyjęty. Wkrótce, dzięki wskazówkom starej cyganki, młodzieniec odnajduje na swojej ziemi ukryte skarby. Nieoczekiwanie okazuje się, że nowo poślubiona wybranka jest księżniczką i w związku z tym jego małżeństwo staje się nieważne ze względu na różnice pochodzenia. Zrozpaczony Sandor zaciąga się do wojska i wyrusza walczyć za ojczyznę. Operetka kończy się jednak szczęśliwym finałem. Za odwagę i waleczność Sandor otrzymał tytuł barona i rękę zakochanej w nim księżniczki Soffi.

 

Wielka sława to żart,

Książę błazna jest wart,

Złoto toczy się w krąg,

Z rąk do rąk, z rąk do rąk

Operetka, z włoskiego operetta, czyli „mała opera" jest widowiskiem scenicznym o cha­rakterze komediowym. Składa się z części mu­zycznych (uwertura, arie, duety, partie chó­ralne, tańce) oraz niemuzycznych (monologi, dialogi i sceny zbiorowe). Pierwowzorem operetki były francuskie wodewile oraz angielskie opery balladowe.

We Francji w drugiej połowie XIX wieku jed­nym z twórców nowej formy widowiska był Ja­kub Offenbach [czyt. ofenbach]. Jego utwory należą do arcydzieł sztuki operetkowej. Najpo­pularniejsze z nich to: Orfeusz w piekle, Piękna Helena, życie paryskie. Kompozytor wprowa­dził do swoich dzieł kankana - żywiołowy ta­niec w rytmie galopu, który zyskał niezwykłą popularność w wielu krajach.

Jakub Offenbach - Kankan z operetki Orfeusz w piekle

Twórcami wiedeńskiej szkoły operetkowej byli Franz Suppe [czyt. franc sipe] i Johan Strauss, który często wprowadzał do swoich dzieł wiedeńskie walce. Operetkę rozsławił również węgierski kompozytor Ferenc Lehar. Jego piękne melodie, m.in. z Wesołej wdówki, Hrabiego Luxemburga, Cygańskiej miłości, Krainy uśmiechu są znane i śpiewane współcześnie na całym świecie. Artysta tworzył już w czasach płyt gramofonowych, filmu i radia. Dzięki nagraniom swoich utworów stał się właścicielem wielkiego majątku i pałacu w Wiedniu, w którym założył muzeum operetki.

Ferenc Lehar - Usta milczą, dusza śpiewa z operetki Wesoła wdówka