Władysław Podkowiński - Dzieci w ogrodzie |
W latach
1890-1918 w literaturze i sztuce trwał okres zwany Młodą Polską. W muzyce reprezentowali go, m.in.: Karol Szymanowski, Mieczysław Kartowicz, a
także Ignacy Jan Paderewski.
Karol Szymanowski |
Karol Szymanowski (1882-1.937) był związany z
artystami Młodej Polski, koncertował i popularyzował polską muzykę w Europie i
na innych kontynentach. Jego nowatorskie dzieła spotkały się początkowo z
niezrozumieniem, jednak z czasem zyskały sobie coraz więcej zwolenników i
uczyniły go jednym z czołowych muzyków awangardowych. W twórczości Szymanowskiego
można wyodrębnić trzy okresy:
•
romantyczny, w którym kompozytor pozostawał pod wpływem muzyki Fryderyka
Chopina, Aleksandra Skriabina i kompozytorów niemieckich późnego romantyzmu,
• poszukiwań
nowego tworzywa muzycznego, zainteresowania kulturą śródziemnomorską, kulturą
Wschodu oraz muzyką francuskiego impresjonizmu,
• narodowy,
w którym powstawały utwory inspirowane folklorem góralskim i muzyką ludową.
Dorobek
artystyczny Karola Szymanowskiego odgrywa bardzo ważną rolę w polskiej kulturze
muzycznej XX wieku. Jego awangardowe dzieła wytyczyły drogę polskiej muzyce i
nowym pokoleniom artystów. Wśród wielu utworów kompozytora na szczególną uwagę
zasługują: opery (Hagith, Król Roger), symfonie, balety (Harnasie, Mandragora), kwartety
smyczkowe i koncerty smyczkowe, Stabat
Mater na głosy solowe (sopran, alt, baryton), chór mieszany i orkiestrę, 20 Mazurków na fortepian, utwory skrzypcowe i fortepianowe, pieśni (cykle pieśni na głos solo, Pieśni kurpiowskie na chór a
cappella), cykle instrumentalnych utworów programowych (Metopy, Mity, Maski).
Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) był wielkim polskim
pianistą i kompozytorem. Koncertował w wielu krajach Europy, obu Ameryk i Australii,
zdobywając sławę oraz uznanie publiczności i krytyków. Do jego najznakomitszych
dzieł zalicza się m.in.: Koncert
fortepianowy a-moll, Fantaję polską
na fortepian i orkiestrę, Krakowiaka
fantastycznego z Humoresek koncertowych, operę Manru, pieśni do słów
Adama Mickiewicza i Adama Asnyka. Paderewski z pobudek patriotycznych podjął
działalność polityczną i społeczną.
Mieczysław Karłowicz (1876-1909) odegrał znaczącą rolę w
muzyce symfonicznej przełomu XIX i XX wieku. W historii muzyki wpisał się
przede wszystkim jako twórca wspaniałych poematów
symfonicznych (Powracające fale,
Odwieczne pieśni, Rapsodia litewska, Smutna opowieść i inne), które są
muzycznym odzwierciedleniem wewnętrznych przeżyć artysty, jego przemyśleń i
rozterek. Karłowicz komponował też pieśni do tekstów znanych poetów, np.: Kazimierza
Przerwy-Tetmajera, Marii Konopnickiej, Adama Asnyka. Jego Koncert skrzypcowy A-dur stanowi pomost między wirtuozowskimi
koncertami Henryka Wieniawskiego a nowatorskimi koncertami Szymanowskiego i do
dziś wykonywany jest przez wybitnych skrzypków polskich. Mieczysław Kartowicz
zmarł tragicznie w górach w wieku 33 lat.
Mieczysław Karłowicz - Serenada na smyczki
Stanisław Ignacy Witkiewicz - Wiosna w górach |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz