Jazzowe improwizacje

Zapiszcie temat: „Jazzowe improwizacje” (podr. 87)

Big-band jazzowy

Jazz [czyt. dżez] powstał w Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku w wy­niku syntezy elementów muzyki zachodnioafrykańskiej i amerykańsko-europejskiej. Nowy gatunek muzyczny odznaczał się pulsacją rytmu, improwizacją oraz indywidualnym kształtowaniem materiału dźwiękowego przez wykonawców jazzowych.

Za miejsce narodzin jazzu uznaje się Nowy Orlean, dokąd przez długie łata przybywali emigranci z różnych stron świata. Do jego ukształtowania przyczyniły się prawdopodob­nie pieśni czarnych niewolników przywożonych Czarnego Lądu do Ameryki Północnej. Zmuszano ich do najcięższych robót na plantacjach, w kamieniołomach, przy budowie linii kolejowych i dróg.

Niewolnicy wykonywali pieśni pracy - work songs [czyt. łerk songs] i pieśni religijno­-mistyczne negro spirituals [czyt. negro spiriczuals], oparte na tekstach biblijnych. Work songs i negro spirituals w połączeniu z innymi pieśniami murzyńskimi oraz folklorem amerykańskim stworzyły gatunek muzyczny zwany blues [czyt. blus].

Z początkiem łat dwudziestych ośrodkiem największej koncentracji muzyków jazzo­wych w Stanach Zjednoczonych stało się Chicago [czyt. szikago]. Kolejny bardzo ważny etap rozwoju jazzu związany był z Nowym Jorkiem.

W rozwoju jazzu można wyróżnić trzy etapy: okres jazzu tradycyjnego (do 1930r.). okres swingu (1934-1945), okres jazzu nowoczesnego - modern jazzu (po 1984). W Euro­pie muzyka jazzowa pojawiła się dopiero w 1920 roku.

„Jazz jest najsilniejszą bronią w walce z rasizmem.

Dobra gra na trąbce czyni ludzi ślepymi na kolor skóry grającego.”

                                                                                                             Louis Armstrong

Na muzykę jazzową miały wpływ wielkie indywidualności muzyczne, które w niepowtarzalny sposób kształtowały dźwięk, zachwycały techniką wykonawczą. Należeli do nich m.in. trębacze jazzowi Louis Armstrong [czyt. lui amstrong] i Miles Davis [czyt. majls dejwis], saksofoniści Chanie Parker [czyt. czarli parker] oraz Stan Getz [czyt. gec], śpiewacz­ki jazzowe Bessiee Mith [czyt. bessi mit], Ella Fitgerald [czyt. ella fitdżerald], kierownicy słynnych orkiestr jazzowych Duke Elllngton [czyt. diuk elington], Benny Goodman czyt.

beny gudmen], Glenn Miller.

Czołówkę polskiego jazzu stanowią min. Krzysztof Komeda, Zbigniew Namysłowski, Tomasz Stańko, Jan Ptaszyn Wróblewski, Adam Makłowicz, Michał Urbaniak, Leszek Możdżer.

 

Tomasz Stańko

Leszek Możdżer

W Polsce organizowanych jest wiele festiwali promujących muzykę jazzową. Wśród nich świa­tową renomę zyskał Międzynarodowy Festiwal Jazz Jamboree [czyt. dżez dżembory] i War­saw Summer Jazz Days [czyt. łorsol samer dżez dejs] organizowane w Warszawie.

SŁOWNICZEK JAZZOWY

big-band - duży zespół jazzowy(12-20 osób), złożony z czterech sekcji instrumentalnych

blues [czyt. blus] - gatunek pieśni, który powstał z pieśni pracy (work songs) i pieśni spirituals

dixieland - styl w muzyce jazzowej, reprezentowany przez nowoorleańskie zespoły muzyczne, odmiana jazzu nowoorleańskiego

improwizacja - tworzenie utworu muzycznego podczas występu, bez wcześniejszego przy­gotowania

nowoorleański jazz - styl instrumentalno-wokalny w jazzie tradycyjnym, łączący elementy bluesa i ragtime’u

ragtime - styl w muzyce jazzowej na przełomie XIX i XX wieku; powstał z połączenia folkloru amerykańskiego i muzyki europejskiej; także specyficzny sposób gry na fortepianie

swing [czyt słing] - styl jazzowy popularny w latach 1935-1945, także jeden z elementów muzyki jazzowej

moden jazz          - ogólna nazwa jazzu nowoczesnego; charakteryzuje się przewagą improwizacji indywidualnej, wyższą techniką gry, skłonnością do eksperymentów

tradycyjny jazz - okres jazzu obejmujący lata 1910-1945, ogólna nazwa stylów wczesnego jazzu