Ukochana ojczyzna - muzyka szkół narodowych

 Czy Twoim zdaniem kompozytor może wyrazić poprzez muzykę swoją odrębność narodową, miłość do kraju, zachwyt nad pięknem ziemi ojczystej?

W epoce romantyzmu wzrosło zainteresowanie artystów kulturą ludową i narodową sztuką. W drugiej połowie XIX wieku kompozytorzy zaczęli podkreślać swoją odrębność i wartość rodzimej kultury muzycznej. Jedną z ważniejszych była narodowa szkoła rosyjska. Tworzyła ją grupa kompozytorów nazywanych przez krytyków „Potężną Gromadką”. Należeli do niej: Milij Bałakiriew, Aleksander Borodin, Cezar Cui [czyt. kyi], Modest Musorgski, Nikołaj Rimskij-Korsakow. Twórcy ci, kontynuując idee Michała Glinki, pierwszego kompozytora świadomie wykorzystującego w swojej muzyce elementy ludowości, dokonywali umiejętnej syntezy folkloru rosyjskiego z nurtem współczesnej muzyki. Tradycje muzyki ludowej z pierwiastkami europejskimi łączył również w swojej twórczości rosyjski kompozytor Piotr Czajkowski.

Wysłuchaj fragmentu części III koncertu, w którym występuje temat pełen radości i prostoty oparty na melodii ukraińskiej pieśni ludowej.

Iwan Szyszkin Lasek brzozowy

W Europie Środkowej w tworzeniu muzyki narodowej wyróżniali się czescy kompozytorzy. Najwybitniejszymi przedstawicielami czeskiej szkoły narodowej byli Bedrzich Smetana, określany mianem twórcy opery narodowej, i Antonin Dvorzak [czyt. dworzak]. W ich dorobku artystycznym znalazły się utwory ukazujące piękno rodzinnego kraju. Usłyszeć w nich można czeskie pieśni, melodie i tańce ludowe.

Carl Joseph Norbert Grund Wiejska zabawa

Narodową kulturę hiszpańską propagowali w swojej twórczości: Isaak Albeniz [czyt. isak albenis], Enrique Granados [czyt. enrike] i najwybitniejszy z nich Manuel de Falla [czyt. manuel de faja]. Kompozytorzy ci tworzyli nowoczesna muzykę hiszpańską, przepojoną elementami folkloru. W swych utworach wykorzystywali m.in. rytmikę, harmonikę i melodykę śpiewów typowych dla Andaluzji - regionu w południowej Hiszpanii. Stylizowali pieśni i tańce ludowe, nawiązywali do dawnej muzyki hiszpańskiej.

Najwybitniejszym reprezentantem norweskiej szkoły narodowej był Edward Grieg [czyt.  grig], zaś jego Koncert fortepianowy a-moll uważany jest za symbol norweskiej muzyki romantycznej. Sławę kompozytorowi przyniosła również I i II suita Peer Gynt w której artysta za pomocą dźwięków przedstawił przygody norweskiego chłopca.

Edward Grieg napisał muzykę do dramatu Henryka Ibsena tytułem Peer Gynt w formie wieloczęściowych ilustracji muzycznych. Kompozytor ostatecznie złożył muzykę w dwie suity zawierające po cztery obrazy. Suita I: Poranek, Śmierć Azy, Taniec Mitry, W grocie króla gór, Suita II: Porwanie narzeczonej - Skarga Ingridy, Taniec arabski, Powrót Peer Gynta, Pieśń Solvejgi.

Dla Edwarda Griega źródłem muzycznych inspiracji stał się folklor norweski, co zaprezentował w Tańcach norweskich. Subtelna melodyka, liryczne nastroje, wyraziste brzmienia harmoniczne jego utworów sprawiły, że melomani nazwali go Chopinem Północy, tym samym uznając wielkość naszego kompozytora.

 

W tym najpiękniejszym muzycznym wschodzie słońca delikatną melodię grają dwa instrumenty, następnie cała orkiestra, tworząc w wyobraźni bohatera malowniczy norweski krajobraz. Określ, co to za instrumenty.